ZUIVEL IN EEN GEZONDE VOEDING

Gezonde voeding bestaat uit voldoende basisvoedingsmiddelen zoals groente, fruit, vis, brood, vlees, vis, oliën en zuivel. Deze producten leveren alle voedingsstoffen die je lichaam elke dag nodig heeft. Voor veel mensen is zuivel een belangrijk onderdeel van hun voeding. Het is niet alleen lekker maar het levert ook een grote bijdrage aan de inname van onmisbare stoffen als proteïne, calcium, vitamine B2 en vitamine B12.

Melk wordt ook gebruikt voor het maken van yoghurt, kwark, yoghurtdranken en kaas. Zuivel is in Nederland onderdeel van de Schijf van Vijf van Het Voedingscentrum. Aanbevolen wordt om elke dag twee tot drie porties melk, melkproducten of kaas te nemen.

Melk; van gras tot glas

Overal in het land wordt de rauwe melk van de koe binnen enkele dagen opgehaald bij de boerderij en gaat dan naar één van de productielocaties van FrieslandCampina. Hier ondergaat de melk een aantal bewerkingsstappen zoals standaardisatie (hoeveelheid vet aanpassen), homogenisatie (zorgen dat het vet niet komt bovendrijven) en verhitting (voor langere houdbaarheid). Door dit proces worden de houdbaarheid en kwaliteit van de melk gegarandeerd en blijven de voedingsstoffen in de melk zo goed mogelijk bewaard.

Hoe wordt yoghurt gemaakt?

Yoghurt is een gefermenteerd product dat bestaat uit melk en melkzuurbacteriën. De melkzuurbacteriën zetten de melksuikers om in onder andere melkzuur. Afhankelijk van de melk die we gebruiken is yoghurt vol, halfvol of mager.Yoghurt wordt gemaakt van melk en een mengsel van twee soorten melkzuurbacteriën, de zogenaamde yoghurtcultuur. Aan de gepasteuriseerde melk wordt op 30 à 45°C de yoghurtcultuur toegevoegd. Door alles constant op temperatuur te houden, kan de yoghurtcultuur optimaal haar werk doen. Na 4 tot 16 uur (afhankelijk van de temperatuur en gebruikte yoghurtcultuur) wordt de yoghurt afgekoeld en is het klaar voor consumptie.

Welke voedingsstoffen zitten in melk en yoghurt(drank)?

Proteïne
Melk en melkproducten zijn rijk aan proteïne (eiwit). Samen met lichaamsbeweging is proteïne belangrijk voor het onderhoud en de groei van spieren.

Net als alle andere organen in je lichaam, worden ook je spieren elke dag vernieuwd: er wordt een beetje spier afgebroken en er wordt een beetje spier opgebouwd. Dit is wat je ‘het normale onderhoud’ zou kunnen noemen. Om je spiermassa te laten groeien, moet de spieropbouw groter zijn dan de spierafbraak. Door je spieren te trainen, stimuleer je de spieropbouw en spierkracht. Door training en beweging worden je spieren namelijk een klein beetje beschadigd, waarna je lichaam ze gaat herstellen. Door dit herstel worden je spieren juist sterker. Voor het onderhoud, de groei en het herstel van je spieren heb je proteïne nodig. Een half uur na een intensieve training zijn spieren het meest gevoelig voor herstel.

Calcium
Melk en melkproducten bevatten calcium en fosfor die beiden een belangrijke rol spelen bij het onderhoud van je botten. Ook je botten worden voortdurend afgebroken en nieuw aangemaakt. In je jeugd wordt meer bot aangemaakt dan afgebroken. De sterkte van je botten (botdichtheid) neemt steeds verder toe, tot een leeftijd van ongeveer 30 jaar. Dan wordt de zogenoemde piekbotdichtheid bereikt. Hoe hoger de piekbotdichtheid, hoe sterker de botten. Vanaf 30 jaar neemt de botdichtheid langzaam af. Na de menopauze bij vrouwen en na het 70ste jaar bij mannen versnelt dit proces en worden de botten zwakker.

Vitamine B2 en B12
Voor een goede werking van het zenuwstelsel zijn allerlei voedingsstoffen van belang waaronder B-vitamines. Melk is een natuurlijke bron van vitamine B2 en B12.

Het zenuwstelsel bestaat uit de hersenen, het ruggenmerg en de zenuwen. De zenuwen zorgen voor de verbinding tussen je hersenen en de rest van je lichaam. Als je hersenen bedenken dat je wilt bewegen, gaat er vanuit de hersenen een signaal door de zenuwen naar je spieren. Vitamine B2 en B12 uit melk spelen een rol bij de werking hiervan.
En dat niet alleen, Vitamine B2 en B12 zijn ook nodig voor het vrijmaken van energie uit suikers en vetten tijdens de vertering en het verminderen van vermoeidheid.

Kan zuivel bij lactose-intolerantie?Lactose is een suiker die in zuivel voorkomt, ook wel melksuiker genoemd. Wanneer iemand lactose niet of niet volledig kan verteren, is er sprake van lactose-intolerantie. Dit kan leiden tot klachten na het drinken van bijvoorbeeld melk. De klachten en de hoeveelheid zuivel die een persoon met lactose-intolerantie kan verdragen, verschilt per persoon. Meestal is het niet nodig om helemaal geen melk- en melkproducten meer te eten of te drinken.

Yoghurt en harde Goudse kaas bevatten respectievelijk weinig tot geen lactose en zijn door de meeste mensen met lactose-intolerantie goed te verteren. In yoghurt wordt een deel van de lactose uit de melk afgebroken door de melkzuurbacteriën (die zijn toegevoegd om van melk yoghurt te maken). In Nederlandse harde kaas, zoals Goudse kaas, zit geen lactose. Dit komt doordat de lactose tijdens de rijping van de kaas wordt afgebroken.

Lactose-intolerantie is iets anders dan koemelkeiwit allergie. Bij koemelkallergie reageert het lichaam allergisch op eiwit uit koemelk. Deze allergische reactie komt voor bij 2 tot 7% van alle baby’s en peuters. Als ze twee of drie jaar zijn, zijn ze er meestal overheen gegroeid. Slechts 0,1 tot 0,5% van de volwassenen is allergisch voor koemelk. Kijk voor meer informatie over lactose-intolerantie en koemelkeiwit allergie op:http://www.voedingscentrum.nl/encyclopedie/lactose-intolerantie.aspx en http://www.voedingscentrum.nl/encyclopedie/koemelkallergie.aspx